W sobotę 27 kwietnia 2024 r., po trzech latach skomplikowanych prac budowlanych oraz badań archeologicznych uroczyście otworzyło nowe przestrzenie odbudowanych budynków Przedzamcza. Uroczystego przecięcia wstęgi dokonali: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Marta Cienkowska oraz dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku dr hab. Janusz Trupinda.  

Proces odbudowy obiektów zniszczonych w wyniku działań wojennych w 1945 r., dwóch budynków gospodarczych zapoczątkowano jeszcze za poprzedniego Dyr. MZ w Malborku Mariusza Mierzwińskiego. Sam proces, którego finalnie są odbudowane jedne z najstarszych obiektów malborskiej twierdzy rozpoczął się jesienią 2021 r.

Inwestycja została zrealizowana w ramach projektu pn. „Przebudowa zabytkowych budynków gospodarczych na Przedzamczu zamku w Malborku wraz z ich dostosowaniem do funkcji kulturalno-edukacyjnych” Całkowity koszt inwestycji wyniósł 30.642.375,48 zł, pokryte przez dofinansowanie z Programu Kultura ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz funduszy norweskich.

W odbudowanych obiektach swoje miejsce znalazła biblioteka zamkowa, której asoby zostaną udostępnione od 10 czerwca, oraz pracownie konserwatorskie, zupełnie nowa pracownia digitalizacji i Centrum Badań nad Dziedzictwem Pokrzyżackim w zakresie zabytków architektury i artefaktów.

- Po drodze natrafiliśmy na kilka niespodzianek. Pomimo długiego przygotowywania projektu, pomimo prowadzenia tak naprawdę od lat 80. XX wieku przez muzeum badań tego miejsca, rozpoznania źródeł historycznych i badań archeologicznych, Przedzamcze i tak nas zaskoczyło. Odkrycia historycznych reliktów architektury gotyckiej w tym miejscu wymagały, abyśmy stanęli na głowie, zmienili dokumentację budowlaną, uzyskali w krótkim czasie wszystkie niezbędne pozwolenia. Do tego dochodziły formalności związane z rygorem zewnętrznego dofinansowania. Jedne z najciekawszych odkryć to odnaleziony w gotyckiej piwnicy piec typu hypocaustum i na sklepieniu gotyckiej piwnicy kanały grzewcze – mówi Agnieszka Kowalska, zastępca dyrektora Muzeum Zamkowego ds. naukowo-konserwatorskich.

- To jest oczywiste. Bardzo się cieszymy, że udało się uratować te dwie części zachodniego ciągu gospodarczego, które dzisiaj wyglądają bardzo efektownie, a były po prostu ruiną. Kiedy w 1309 roku wielki mistrz Zygfryd von Feuchtwangen przenosił dom główny zakonu krzyżackiego z Wenecji do Malborka, to jednymi z pierwszych budowli, które tu wzniesiono, były te właśnie dwie części. Uratowaliśmy więc jedne z najstarszych części założenia zamkowego w Malborku – mówi Janusz Trupinda, dyrektor Muzeum Zamkowego. - Z jednej strony kończymy ten wysiłek budowlany, ale z drugiej otwieramy nowe drzwi, dlatego to jest dla nas ważne.