freepik.com
Wynajem mieszkania od osoby prywatnej to wciąż najpopularniejsza forma poszukiwania lokum w Polsce. Proces ten wydaje się prosty, jednak wymaga podstawowej wiedzy prawnej. Precyzyjne rozumienie terminów „najemca” i „wynajmujący” oraz znajomość ich obowiązków i uprawnień pozwala uniknąć problemów. Zwłaszcza dziś, gdy coraz mniej właścicieli decyduje się na umowy ustne, a standardem stają się dokumenty zabezpieczające interesy obu stron.
Zgodnie z art. 659 §1 Kodeksu cywilnego, najemca to osoba, która korzysta z rzeczy oddanej do używania przez wynajmującego i zobowiązuje się do zapłaty ustalonego czynszu. W praktyce chodzi o lokatora, który mieszka w nieruchomości na podstawie ważnej umowy. Ustawa o ochronie praw lokatorów (Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733) rozszerza tę definicję, wskazując, że lokator może użytkować lokal również na podstawie innych tytułów prawnych niż własność.
Wynajmujący to właściciel nieruchomości, który udostępnia mieszkanie lub dom najemcy w zamian za określoną opłatę. Ma pełne prawo do zawierania umowy, pobierania czynszu oraz egzekwowania jej zapisów.
Najemca ma prawo do korzystania z lokalu w sposób bezpieczny i zgodny z jego przeznaczeniem. Nieruchomość nie może zagrażać zdrowiu ani życiu – jeśli w mieszkaniu występuje grzyb, wilgoć lub niesprawne instalacje, właściciel musi je usunąć.
Ważnym uprawnieniem jest zakaz eksmisji bez zachowania procedury. Właściciel nie ma prawa wypowiedzieć umowy bez zachowania terminów ani wejść do mieszkania bez uprzedzenia. Niedozwolone są niezapowiedziane wizyty – to poważne naruszenie prawa lokatora do prywatności.
Najemca może zawierać umowy na Internet, zamontować własne urządzenia i wyposażenie. O ile nie są to zmiany trwałe, nie wymaga to zgody właściciela. Sprzęty zakupione samodzielnie mogą zostać zabrane po zakończeniu najmu. Dla przejrzystości warto każdą zmianę potwierdzić protokołem lub aneksem do umowy.
Wynajmujący również ma określone prawa. Może wymagać, by najemca dbał o mieszkanie, przestrzegał zasad współżycia społecznego i terminowo opłacał czynsz. Jeśli lokator nie reguluje należności, właściciel może wystąpić o egzekucję sądową lub potrącić dług z kaucji.
Ma także prawo do pobrania kaucji – nie wyższej niż równowartość 12-miesięcznego czynszu – jako zabezpieczenia na wypadek szkód. W przypadku rażących naruszeń umowy, może domagać się rekompensaty. Jednak nawet przy poważnych problemach nie może samodzielnie rozwiązać umowy bez zachowania trybu przewidzianego przez prawo.
Wynajmujący nie może dowolnie podnosić czynszu w trakcie trwania umowy – każda zmiana wymaga uzgodnienia i zapisania warunków w formie pisemnej. Najemca zachowuje wówczas prawo do wypowiedzenia umowy zgodnie z pierwotnymi zapisami.
Większość problemów w relacjach najemca–wynajmujący wynika z niedoprecyzowanych ustaleń i braku komunikacji. Dobrze sporządzona umowa najmu – zawierająca jasne warunki, obowiązki, terminy i zakres odpowiedzialności – minimalizuje ryzyko konfliktów.
Przy podpisywaniu umowy warto zwrócić uwagę na:
Dobrze funkcjonujący rynek najmu opiera się na wzajemnym zaufaniu, przejrzystych zasadach i poszanowaniu praw obu stron. Z punktu widzenia prawa, zarówno najemca, jak i wynajmujący mają określone obowiązki i nie mogą ich dowolnie interpretować.
Wynajem mieszkania to relacja prawna, w której zarówno lokator, jak i właściciel mają jasno określone prawa i obowiązki. Przejrzysta umowa, jasna komunikacja i przestrzeganie przepisów to podstawa bezproblemowego najmu. Zarówno najemca, jak i wynajmujący powinni zadbać o to, aby wszystkie ustalenia były zawarte na piśmie i zgodne z aktualnym stanem prawnym. Sporo ofert najmu znajdziesz na h4u.pl.
