Mieszkańcy Sztumu oraz goście z zaprzyjaźnionych miast wspólnie uczcili rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja oraz Święto Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski — dwóch symboli polskiej wolności i tożsamości. Obchody rozpoczęła uroczysta Msza Święta za Ojczyznę koncelebrowana przez ks. dziekana kan. Andrzeja Starczewskiego oraz prof. Jana Wiśniewskiego. Wzięli w niej udział przedstawiciele władz samorządowych, instytucji, służb mundurowych, organizacji społecznych oraz delegacje z miast partnerskich Rittenhude w Niemczech, Val-de-Rolle we Francji, Kupiszkis na Litwie, Workington w Anglii, sztandarowe i wielu mieszkańców miasta.  

W homilii ks. proboszcz przypomniał śluby króla Jana Kazimierza złożone 369 lat temu w lwowskiej katedrze, kiedy to Maryję ogłosił Królową Polski i opiekunką narodu.

Dziwico, Ciebie za patronkę moją i za królową państw moich obieram i Twojej osobliwej opiece i obronie polecam. Przyrzekam Tobie i Twojemu synowi, że po wszystkich ziemiach królestwa, cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będę. 

Historia Polski pokazuje, że w chwilach prób i zniewolenia Polacy zawsze zwracali się do Matki Bożej — Matki Nadziei — odnajdując w Niej siłę i jedność.

Siostry i bracia, również i dzisiaj, w nowej rzeczywistości geopolitycznej, nasza Ojczyzna i Kościół w Polsce potrzebuje nadzieje. Jesteśmy podzieleni, w sercach wielu zakorzeniła się nienawiść, a w myślach coraz wyraźniej słychać pytanie, co zrobić? Dlatego warto spojrzeć na tych świętych, którzy oddali losy Ojczyzny w opiekę Maryi, mogłabym uświadomić sobie, że nie jesteśmy sami w tej niedoli.

(…)Maryjo, wierzymy, że jesteś z nami, tak jak byłaś zawsze obecna w historii naszej Ojczyzny, szczególnie w chwilach trudnych. Żywimy nadzieją, że wyprosisz pomyślność dla naszej umiłowanej Ojczyzny i jedności narodu polskiego. Pod Twoją opiekę się uciekamy.

Królowo Polski, módl się za nami. Amen.

Dziś, tak jak wtedy, pod biało-czerwoną flagą i pod opieką Maryi trwamy jako naród wierny swoim korzeniom i wartościom.

Po zakończeniu Mszy św. Zgromadzeni przeszli w pochodzie pod pomnik Rodła gdzie jako pierwszy głos zabrał Burmistrz Bartosz Mazerski, który w przemówieniu powiedział między innymi:

Gościmy dzisiaj naszych przyjaciół, z którymi od lat budujemy więzi współpracy, wzajemnego szacunku i przyjaźni. To właśnie dzięki takim relacjom buduje się prawdziwa Europa. Europa wartości, solidarności i pokoju.

Dziś, kiedy w różnych miejscach pojawiają się głosy wątpiące w sens integracji, my swoją obecnością i współpracą pokazujemy, że Polska jest częścią Unii Europejskiej,  wspólnoty narodów, które mimo różnic potrafią się jednoczyć wokół wspólnych celów wolności, bezpieczeństwa i rozwoju.

1 maja 2004 roku Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. Wcześniej w ogólnopolskim referendum Polacy, w tym mieszkańcy Sztumu, opowiedzieli się za tą drogą.

Jako mieszkańcy ziemi sztumskiej możemy być dumni, że od lat dokładamy własną cegiełkę do budowania europejskiej wspólnoty poprzez partnerstwa, przyjaźnie i wspólne działania z naszymi miastami partnerskimi. Szanowne delegacje miast partnerskich, cieszymy się, że jesteście tu dzisiaj razem z nami, aby wspólnie świętować wartości, które tak bardzo nas łączą. Szanowni mieszkańcy, szanowni goście, kilka dni temu podczas wizyty w Sztumie pomorskiego kuratora oświaty uczestniczyłem w niezwykłej lekcji. Dzieci w jednej z klas pracowały w grupach nad pojęciem patriotyzmu. Co to znaczy być patriotą? Ich skojarzenia były piękne i szczerze.  Czerwone maki jako pamięć o Monte Cassino, Fryderyk Chopin jako duma narodowa, góry Tatry, Giewont, Zakopane jako symbole piękna naszej ojczyzny. Ta lekcja skłoniła mnie do zapytania, co to znaczy być patriotą tu i teraz w 2025 roku. Dla mnie ta lekcja pokazała, że patriotyzm to coś więcej niż barwy, hymn.

To także miłość drugiego człowieka, troska o wspólnotę, odpowiedzialność za słowa i czyny. To szacunek do naszej historii, symboli narodowych, miejsc pamięci i bohaterów. Dlatego tak bardzo nie rozumiem postaw, w których człowiek okazuje drugiemu człowiekowi pogardę.

Nie rozumiem języka nienawiści, który coraz częściej słyszymy w przestrzeni publicznej, w debacie, nawet na ulicy. To już kiedyś w historii przerabialiśmy. Wiemy dokąd prowadzi odczłowieczanie inny.

Następnie w imieniu przybyłych gości z zagranicy głos zabrał burmistrz Rittenhude Jürgen Kuck.

Na zakończenie obchodów złożono wiaty pod pomnikami Rodła oraz Głazem Pamięci.